Propolis (kit pszczeli)
Propolis, czyli kit pszczeli jest materiałem naprawczym i ochronnym, wytwarzanym przez pszczoły. Służy do uszczelniania i wzmacniania ścian ula oraz plastrów. Czynią tak, aby zabezpieczyć rodzinę pszczelą przed bakteriami, zakażeniami, pleśniami i innymi mikroorganizmami. Pszczoły wykorzystują tu właściwości silnie bakteriobójcze i bakteriostatyczne propolisu.
Fizykochemicznie propolis można określić jako substancja żywiczno-woskowa. Jest mieszaniną żywic, soków, gum, polisacharydów, olejków, lipidów wydzielanych przez rośliny (pączki, owoce, wydzieliny i wydaliny roślin) oraz wydzielin pszczół powstałych jako niestrawna frakcja pyłków kwiatowych. Propolis ma postać twardej masy barwy brunatnej, brązowej, żółtobrunatnej lub czarnej. Jest rozpuszczalny w eterze i spirytusie. Propolis nie rozpuszcza się w wodzie (tworzy w wodzie jakby mleczną emulsję, już po dodaniu kropli, więc barwa takiego płynu nic nie mówi o zawartości w nim propolisu, nie można stwierdzić, czy jest to duża czy mała dawka).
Skład chemiczny propolisu
W propolisie wykryto kilkaset różnorodnych związków chemicznych: flawonoidy, kwasy aromatyczne, estry, alkohole, aldehydy, kumaryny, terpeny, sterole, kwasy tłuszczowe, mikroelementy.
Skład chemiczny propolisu (proporcje składników) jest zmienny, zależny od rodzaju substratów zebranych przez pszczoły:
1. Żywice 40-50%
2. Woski 20-30%3
3. Polifenole 14-18%
4. Polisacharydy 2-3%
5. Ziarna pyłku 8-10%
6. Olejki lotne (8-12%
Wśród związków fenolowych ważne są fenolokwasy i flawonoidy.Fenolokwasy: kwas benzoesowy, kwas cynamonowy, kwas kawowy, kwas galusowy, kwas kumarowy, kwas ferulowy. Spośród flawonoidów (jest ich w propolisie 9-12%) warto tutaj wymienić: kemferol, kwercetyna, betulina.
Inne ważne związki to alkohole i kwasy organiczne: alkohol koniferylowy, aldehyd cynamonowy, kwas walerianowy, aldehyd benzoesowy, koniferyna, kwasy diterpenowe.
W samej Europie zmienność składu ekstraktów etanolowych propolisu jest bardzo duża, co przedstawiają poniższe dane:
– związki aromatyczne, wolne fenole, lotne z parą wodną: 1-7%
– fenole inne: 0,2-2%- kwasy fenolowe: 2-17%
– estry kwasów fenolowych: 5-20%
– flawanony i dihydroflawonole 1-39%
– flawony i flawonole: 1-23%
– chalkony: 0,4-4%
– glicerydy fenolowe: 1-23%
Właściwości lecznicze propolisu
Lecznicze działanie propolisu jest efektem synergistycznym zawartych w nim związków chemicznych.
· działanie drobnoustrojowe:bakteriostatyczne, bakteriobójcze, fungistatyczne, grzybobójcze, przeciwpierwotniakowe (odkażające), przeciwwirusowe
· działanie przeciwnowotworowe
· wzmacnia odporność
· działanie silnie przeciwzapalne (inhibitor lipooksygenazy)
· działanie antyoksydacyjne
· jest bogaty w witaminy i minerały
· działanie przeciwzakrzepowe i przeciwzawałowe
· wzmaga czynności skurczowe serca
· rozszerza naczynia wieńcowe serca
· wzmaga działanie glikozydów nasercowych równocześnie zażywanych
· działa hipotensyjne przy nadciśnieniu (obniżające ciśnienie tętnicze krwi o ok. 20 mm Hg)
· pobudza regenerację tkanek (gojenie ran, wrzodów)
· wzmacniające i uszczelniające naczynia krwionośne (przeciwwysiękowe)
·
Należy też pamiętać, że niektóre osoby są uczulone na propolis – mogą niekiedy wystąpić silne objawy! Dlatego należy przed wzięciem pełnej dawki leku, zrobić próbę.
Jak stosować nalewkę (najlepiej 10%) z propolisu wg dr Henryka Różańskiego:
Można stosować również zewnętrznie do pędzlowania błon śluzowych i skóry, ponadto do okładów na schorzałe miejsca (1 łyżeczka nalewki na 100 ml wody przegotowanej).
Opryszczkę, liszaje, ropnie, pleśniawki, wypryski pędzlować nierozcieńczonym propolisem.
W razie choroby (np. przeziębienie, nieżyt gardła i oskrzeli, grypa, angina) propolis należy zażywać wg zasady: często, ale mało; pół łyżeczki co 2-3 godziny przez 3 dni, potem 1 łyżeczka co 6 godzin.
Nie zapominajmy o synergizmie propolisu (pozytywnym współdziałaniu) ze srebrem, salicylanami, selenem i witaminą C.
Propolis a choroby układu oddechowego
Propolis znalazł zastosowanie w profilaktyce i leczeniu grypy, zaziębień. Szereg bakterii wykazuje wrażliwość na działanie propolisu. Zaobserwowano, że propolis hamuje rozwój szczepów bakteryjnych odpornych na działanie antybiotyków.
Nalewka z propolisu. Do butelki z 50 gramami surowca propolisu nalać 350 cm3 spirytusu etylowego i 150 cm3 wody. Nalewkę pozostawić w temperaturze pokojowej przez okres 2-3 tygodni szczelnie zamkniętą, codziennie mieszając. Przefiltrować przez watę, przechowywać w ciemniej butelce.
Wskazania: grypa, katar, przeziębienia górnych dróg oddechowych, nieżyty, angina.
15-20 kropli na łyżeczkę cukru 3 razy dziennie
30 kropli na 200 ml ciepłej herbaty do płukania gardła i popijania.
Zaparzyć herbatę z rumianku, dodać 50 kropli nalewki. Płukać gardło 3 razy dziennie przy zapaleniu krtani, tchawicy.
Inhalacje. Do talerza z gorącą wodą wlać 40-50 kropli nalewki, używać do inhalacji pod ręcznikiem.
Zaparzyć herbatę z rumianku, dodać 2 łyżki miodu, soku z połowy cytryny, 40 kropli nalewki propolisowej. Pić 3 razy dziennie przy grypie, przeziębieniach.
Na łyżeczkę miodu wkroplić 20 kropli nalewki. Spożywać powoli 3 razy dziennie przy przeziębieniach, grypie.
Propolis surowiec. Uformować grudkę z surowego propolisu. Mięknie pod wpływem ciepła rąk. Żuć kilka razy dziennie. Wskazania: parandotoza, zapalenie jamy ustnej, tchawicy.
Propolis a choroby układu pokarmowego
Propolis znalazł zastosowanie w leczeniu zapaleń jamy ustnej i dziąseł, paradontozy, nieżytach żołądka, ochronie wątroby, zabezpiecza organizm przed zatruciem ołowiem, arsenem.
Nalewka z propolisu. Do butelki z 50 gramami surowca propolisu nalać 350 cm3 spirytusu etylowego i 150 cm3 wody. Nalewkę pozostawić w temperaturze pokojowej przez okres 2-3 tygodni szczelnie zamkniętą, codziennie mieszając. Przefiltrować przez watę, przechowywać w ciemniej butelce.
Wskazania: nieżyty i zapalenia żołądka, zapalenia jamy ustnej, zapalenie wątroby.
Do ½ szklanki letniej wody dodać 40 kropli nalewki. Płukać jamę ustną kilka razy dziennie przy paradentozie, zapaleniu jamy ustnej.
Na łyżeczkę miodu nakropić 20 kropli nalewki. Spożywać 3 razy dziennie 20 minut przed jedzeniem przy wrzodach żołądka i dwunastnicy.
Do połowy szklanki wody, herbaty lub innego płynu wkropić 20-40 kropli nalewki. Pić 2-3 razy dziennie 20-30 minut przed jedzeniem przy stanach zapalnych żołądka i jelit, początkowym stadium choroby wrzodowej żołądka wspomagająco.
Likier propolisowy. Do ½ litra wódki dodać dwie łyżki miodu. Wymieszać i dodać nalewki propolisowej 50-100 ml według smaku.
Wypijać kieliszek likieru propolisowego 30 minut przed obiadem przy nieżytach żołądka.
Zaparzyć siemię lniane. Do ½ szklanki naparu dodać 30-50 kropli nalewki. Pić dwa razy dziennie przy nieżytach żołądka, dwunastnicy, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Do ½ szklanki ciepłego mleka dodać 30-40 kropli nalewki. Pić na czczo 2-3 razy dziennie przy owrzodzeniach żołądka i jelit.
Nalewka propolisowa na wrzody żołądka, dwunastnicy według Aripowa.
Pałeczki Campylobacter pylori uczestniczące w powstawaniu wrzodów żołądka i dwunastnicy zwykle są zwalczane antybiotykami dającymi negatywne efekty uboczne, osłabiają mechanizmy obronne organizmu. Tymczasem propolis wykazuje silne działanie antyseptyczne, jednocześnie stymuluje układ immunologiczny.
Współczesna medycyna potwierdza, propolis hamuje rozwój bakterii Helicobacter pylori.
Naukowcy z Rotterham General Hospital pozyskali 20 szczepów Helicobacter pylori od pacjentów z chorobą wrzodową dwunastnicy. Następnie badano proces hamowania wzrostu bakterii przez roztwory propolisu. W większości przypadków nastąpiło zahamowanie rozwoju bakterii, w przeciwieństwie do roztworu kontrolnego bez propolisu. Potwierdza to skuteczność propolisu jako środka w leczeniu choroby wrzodowej, stosowanego od dawna w medycynie ludowej.
Propolis a choroby skóry, rany, oparzenia.
Propolis wykazujący działanie przeciwdrobnoustrojowe (przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne), oraz regenerujące na uszkodzone tkanki znalazł zastosowanie w leczeniu szeregu chorób skóry, ran. Stosuje się go w formie nalewki lub maści propolisowej.
Typowy sposób postępowania przy ranach, oparzeniach, odmrożeniach, owrzodzeniach, czyrakach, grzybicach: przemyć chore miejsce wodą utlenioną, posmarować nalewką propolisową (można rozcieńczyć przy świeżych ranach), po przeschnięciu posmarować maścią lub przyłożyć kompres z nalewki.
Nalewka z propolisu. Do butelki z 50 gramami surowca propolisu nalać 350 cm3 spirytusu etylowego i 150 cm3 wody. Nalewkę pozostawić w temperaturze pokojowej przez okres 2-3 tygodni szczelnie zamkniętą, codziennie mieszając. Przefiltrować przez watę, przechowywać w ciemniej butelce.
Maść propolisowa. Odparowywać 100 ml nalewki propolisowej w łaźni wodnej (naczynie z nalewką wstawić do drugiego z gorącą wodą) aż do uzyskania gęstego płynu. Następnie dodać około 100 gram wazeliny, dobrze wymieszać.
Oparzenia, odmrożenia, skaleczenia, rany, wrzody, czyraki, odleżyny – nakładać na chore miejsca cienką warstwę maści dwa razy dziennie.
Do 100 ml przegotowanej wody wlać 1 ml nalewki. Używać do przemywania ran, stłuczeń, oparzeń oraz do wykonywania kompresów. Zamoczyć kilka warstw gazy i nałożyć na chore miejsce, stłuczenie.
Przemywać rozcieńczoną nalewką 1:50 palce nóg przy grzybicy międzypalcowej.
Smarować chore miejsca maścią propolisową przy grzybicy międzypalcowej.
Rany żylakowe. Przykładać kompresy nasączone rozcieńczoną nalewką 1:50, owinąć bandażem.
Zwierzęta domowe – rany, owrzodzenia. Przemyć chore miejsce rozcieńczoną nalewką, posmarować nalewką, po wyschnięciu nałożyć maść.
Inne zastosowania:
Zapalenie prostaty. Zażywać dwa razy dziennie po 20 kropli nalewki na łyżeczkę miodu lub ½ szklanki wody, mleka lub innego napoju.
Nadciśnienie tętnicze. Zażywać raz dziennie 30 kropli nalewki na łyżeczkę miodu lub ½ szklanki wody, mleka lub innego napoju.
Zapalenie pęcherza, cewki moczowej. Zażywać po 15 kropli nalewki 4-5 razy dziennie.
Propolis na nagniotki, odciski. Odpowiednią do wielkości odcisku ilość propolisu (1-3 gram) rozgnieść w palcach dla uzyskania dużej plastyczności.
Następnie nałożyć cienki plaster propolisu na odcisk i zabandażować. Po kilku (3-4) dniach zdjąć opatrunek a z nim nagniotek.
Zalecane jest przed nałożeniem propolisu, dobrze odcisk wymoczyć w osolonej, gorącej wodzie, aby zmiękczyć nagniotek.
Opracowano na podstawie:
http://www.pasieka.rostkowski.info/propolis.html